ڊاڪٽر محمد يعقوب ڪونڌر
سنڌ زرعي يونيورسٽي جو قيام پاڪستان کان به پهريان جو آهي. سنڌ جيڪا سنڌو درياھ جي ڪري مشهور آهي، ان سنڌو درياھ تي 1932ع ۾ جڏهن سکر بئراج جو بنياد رکيو ويو ته زرعي تحقيق جي اداري جي ضرورت محسوس ٿي ۽ 40_1939 ۾ سڪرنڊ ۾ ڪنگ جارج جي نالي سان زرعي اداري جو بنياد رکيو ويو. 1955ع ۾ جڏهن ڪوٽڙي بئراج ٺهيو ته ان اداري کي ترقي ڏئي ڪري زرعي ڪاليج جو درجو ڏنو ويو ۽ ٽنڊوڄام جي سرسبز علائقي ۾ منتقل ڪيو ويو جنهن کي بعد ۾ پهرين مارچ 1977 ع ۾ سنڌ زرعي يونيورسٽي ٽنڊوڄام جو درجو ڏنو ويو. پاڪستان جي ٻيو نمبر ۽ سنڌ جي پهريون نمبر وڏي ۾ وڏي زرعي يونيورسٽي ۾ تقريبن 5000 شاگرد زراعت، وٽرنري سائنس، انجنيئرنگ، سوشل سائنس ۽ آء ٽي بابت تعليم ۽ ريسرچ ڪري رهياآهن. هن يونيورسٽي کي سنڌ جا البيلا شاگرد جنت السنڌ ورسٽي به سڏيندا آهن. يونيورسٽي جو هڪ ڪيمپس عمرڪوٽ ۾ ٻه ڪاليج ڏوڪري ۽ خيرپور ۾ زراعت ۽ ٽيڪنالاجي بابت تعليم ڏئي رهيا آهن. زرعي يونيورسٽي ۾ پنج فيڪلٽيون آهن انهن ۾ فيڪلٽي آف اينيمل هسبينڊري اينڊ وٽرنري سائنس آهي جيڪا ڊاڪٽر آف وٽرنري ميڊيسن جي ڊگري آڇي ٿي جنهن ۾ چوپايو مال، پالتو جانور، پکين ۽ پولٽري بابت تعليم ڏني ويندي آهي. فيڪلٽي آف ڪراپ پراڊڪشن، جنهن ۾ فصلن جي ٻج ۽ پيداوار، زمين جي چڪاس ۽ باغن جي پيداوار وڌائڻ ۽ جديد پوکي لاءِ سکيا ڏني ويندي آهي. فيڪلٽي آف ڪراپ پروٽيڪشن، جنهن ۾ فصلن ۽ ميون جي حفاظت بابت تعليم ڏني ويندي آهي. فيڪلٽي آف ايگريڪلچرل انجنيئرنگ جيڪا PEC کان رجسٽرڊ آهي جنهن ۾ زراعت سان متعلق انجنيئرنگ جي ڄاڻ ڏني ويندي آهي. فيڪلٽي آف ايگريڪلچرل سوشل سائنس ۾ زراعت بابت سوشل اشوز جي ڄاڻ ڏني ويندي آهي. انفارميشن ٽيڪنالاجي سينٽر ۾ آءِ ٽي ۽ انسٽيٽيوٽ آف فوڊ سائنس اينڊ ٽيڪنالاجيز ۾ فوڊ سائنس بابت سکيا ڏني ويندي آهي.
نوان پروگرام: موجوده وائيس چانسيلر پروفيسر ڊاڪٽر فتح محمد مري زرعي يونيورسٽي ٽنڊوڄام ۾ اٺ نوان پروگرام متعارف ڪرايا آهن جنهن جي مارڪيٽ ۾ گهڻي ضرورت آهي. نوان پروگرام ۾ ڪمپيوٽر سائنس، سافٽ ويئر انجنيئرنگ، انگلش، فشريز، ڊيري ٽيڪنالاجي، پولٽري سائنس، انوائريمينٽل سائنس ۽ اينگرو انڊسٽريل انجنيئرنگ ٽيڪنالاجي آهن.
سهولتون: زرعي يونيورسٽي مڪمل طور سمارٽ يونيورسٽي آهي جنهن ۾ مفت انٽرنيٽ جي سهولت آهي، غريب شاگردن لاءِ اسڪالرشپس ۽ رهائش لاءِ هاسٽل جو بندوبست آهي، ڪرڪيٽ، هاڪي ۽ فوٽ بال لاءِ وڏا گرائونڊ آهن ۽ انڊور راندين لاء پڻ جيمخانه جي سهولت موجود آهي ۽ جديد ڪمپيوٽر ۽ ٽيڪنالاجي سان ليبارٽريز موجود آهن. موجوده انتظاميه جتي شاگردن کي بهترين تعليم ۽ ماحول مهيا ڪيو آهي اتي شاگردن لاءِ ايڪسٽرا ڪريڪيولر سرگرمين لاءِ STEP جي ماتحت مختلف سوسائٽيز رجسٽرڊ ڪيون آهن. شاگرد انهن سوسائٽيز جي پليٽ فارم تان مختلگ ورڪشاپ، سيمينار، تقريري ۽ چٽاڀيٽي جا مقابلا ڪرائيندا آهن. يونيورسٽي انتظاميه اڪيڊمڪ ڪيلينڊر شايع ڪندي آهي ۽ ان تي سختي سان عمل ڪندي آهي. سنڌ زرعي يونيورسٽي ٽنڊوڄام جيڪا اڳ ۾ زرعي تعليم لاءِ مشهور هوندي هئي اتي موجوده انتظاميه 8 نون شعبن ۾ داخلا جو اعلان ڪيو آهي. ان ڪري سنڌ جو نوجوان اعلا تعليم لاءِ سنڌ زرعي يونيورسٽي جو پڻ انتخاب ڪن جتي قابل ۽ ذهين استاد شاگردن کي معياري تعليم ۽ سکيا جا موقعا ڏئي رهيا آهن.
